آموزش عکسبرداری و ساخت عکس پانوراما

احتمالا برای شما هم پیش آمده که بالای یک کوه یا بلندی ایستاده باشید و از دیدن منظره‌ وسیعی که در مقابل‌تان است لذت برده باشید. در چنین موقعیتی به احتمال زیاد دوست داشته‌اید که بتوانید با دوربین خودتان از آن منظره عکاسی کنید. متاسفانه به خاطر محدودیت‌هایی که دوربین‌های عکاسی دارند شما نمی‌توانید از تمام آنچه که پیش روی شما قرار دارد عکس بگیرید و فقط می‌توانید به گرفتن یک عکس از یک بخش کوچک آن، و یا نهایتا گرفتن یک ویدیو بسنده کنید. اما اگر بخواهید این عکس منظره را چاپ کنید چطور؟ خب می‌توانید با استفاده از تکنیک عکاسی پانوراما صحنه‌هایی مشابه این عکس را براحتی با دوربین خودتان ثبت کنید.

 

تکنیک عکاسی پانوراما چیست؟

تکنیک عکاسی پانوراما که با اسم عکاسی واید فرمت نیز شناخته می‌شود یکی از تکنیک‌های ویژه عکاسی است که چند عکس مختلف را به هم متصل می‌کند تا یک عکس واید بزرگ ایجاد شود. واژه پانوراما یک کلمه یونانی و به معنی «تمام منظره دید» است. این تکنیک اولین بار توسط نقاش‌هایی که می‌خواستند تمام منظره پیش رو را ثبت کنند ابداع شد. اولین عکس‌های پانوراما از طریق به هم چسباندن عکس‌های آنالوگ چاپ شده خلق شدند اما از آن‌جایی که تراز کردن دقیق عکس‌های آنالوگ توسط دست کار خیلی سختی بود این عکس‌ها کیفیت لازم را نداشتند. با اختراع کامپیوترهای شخصی و پیشرفت دوربین‌های دیجیتال و نرم‌افزارهای عکاسی، امروزه به هم چسباندن عکس‌های دیجیتال توسط نرم افزارهای تخصصی کار خیلی آسان‌تری است.

مقاله بیشتر : آموزش تکنیک های عکاسی

بسته به عکسی که می‌خواهید بگیرید، برخی عکس‌های پانوراما می‌توانند خیلی پیچیده و هزینه‌بر هم باشند. بطور مثال برای گرفتن عکس‌های پانوراما از ساختمان‌ها شما به لنزهای کالیبره شده و تجهیزات تخصصی نیاز دارید تا از خمیده شدن خطوط جلوگیری کنید. در مقابل آن، بدون خرید هیچگونه تجهیزات تخصصی می‌توانید عکس‌های پانورامای زیبایی از مناظر طبیعی مختلف بگیرید. در این آموزش سعی شده است از تکنیک هایی استفاده شود که شما بتوانید حتی روی دست هم به عکاسی پانوراما بپردازید و باز هم عکس‌های خروجی بسیار زیبایی داشته باشید

 

انواع پانوراما

خیلی از افراد با شنیدن کلمه پانوراما یک عکس واید عمودی یا افقی را تصور می‌کنند اما به نظر من همیشه اینطور نیست. به نظر من حتی اگر چند عکس را به هم بچسبانم و نتیجه یک عکس مربعی با رزولوشن بالا هم باشد این عکس همچنان یک عکس پانوراما است. در ادامه انواع پانوراما را با هم بررسی خواهیم کرد:

 

1- پانورامای واید (عریض)

هر عکسی که شبیه به یک عکس واید باشد و کمتر از 180 درجه از منظره‌ی مقابل را هم پوشش دهد را می‌توان یک پانورامای واید خواند. این نوع عکس پانوراما می‌تواند کاملا شبیه یک عکس واقعی باشد اما از چند عکس تشکیل شده باشد و به همین خاطر رزولوشن بیشتری داشته باشد.

خرید محصول : دوربین های نو و کارکرده 

2- پانورامای 180 درجه

عکس‌های پانورامایی که 180 درجه از منظره روبرو را پوشش می‌دهند در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند. این قبیل پانوراماها خیلی عریض هستند و محدوده وسیعی را پوشش می‌دهند.

 

3- پانورامای 360 درجه

عکس‌های پانورامایی که 360 درجه از منظره را پوشش می‌دهند. این عکس‌ها به شدت واید و فوق عریض هستند و تمام صحنه را در یک عکس ثبت می‌کنند.

 

4- پانورامای کروی

این نوع پانوراما همان پانورامای 360 درجه است که با تکنیک‌های ادیت خاص و با کمک نرم‌افزارهای ویرایش عکس، به عکس‌های کروی (یا در اصطلاح عکس های سیاره ای) تبدیل می‌شوند.

تمام این عکس‌های پانوراما می‌توانند در یک ردیف یا چند ردیف (گرفتن چند عکس با فاصله کانونی بالا برای افزایش رزولوشن) گرفته شوند.

 

آموزش عکاسی پانوراما

دو روش برای عکاسی و سپس تبدیل عکس‌های گرفته شده به عکس پانوراما وجود دارد:

گرفتن عکس‌های افقی:

در صورتی که رزولوشن عکس خیلی برای شما مهم نیست، این روش ساده‌ترین روش برای گرفتن عکس‌های پانوراما است. در عکس زیر، دو تصویر نمونه را مشاهده می‌کنید:

 

 

گرفتن عکس‌های عمودی:

این روش تکنیک عکاسی پانوراما بهترین متد برای گرفتن عکس‌های پانوراما است. چرا که عکس‌های عمودی قسمت‌های بیشتری از آسمان و زمین را در خود جای می‌دهند و رزولوشن بهتری هم نسبت به عکس‌های افقی دارند. در عکس پائین 4 عکس که به صورت عمودی گرفته شده‌اند را مشاهده می‌کنید:

 

 

من معمولا ترجیح می‌دهم عکس‌ها را به شکل افقی نگیرم. به دلیل اینکه نرم‌افزار ادیت نیز در هنگام به هم چسباندن عکس‌ها بخشی از آن‌ها را کراپ می‌کند و باعث می‌شود عکس شما رزولوشن کمتری داشته باشد. پس عکس‌های پانوراما عمودی از این نظر مناسب‌تر هستند و همیشه رزولوشن بهتری نسبت به عکس‌های افقی دارند.

بیشتر بدانیم : معرفی ژانرها یا شاخه‌های مختلف هنر عکاسی

همانطور که در عکس‌های بالا مشاهده می‌کنید، عکس‌هایی که من گرفته‌ام تقریبا 50 درصد از یکدیگر را پوشش می‌دهند. برای اینکه نرم‌افزارهای ویرایش بتوانند به خوبی عکس‌های گرفته شده شما را به هم متصل کنند، عکس‌ها باید همپوشانی داشته باشند تا نقاط هم‌ترازی به خوبی تشخیص داده شوند. نقاط هم‌ترازی به عنوان یک نشانه برای الگوریتم‌های برنامه‌های اتصال عکس شناخته می‌شوند و کمک می‌کنند این نرم‌افزارها بتوانند به خوبی عکس‌ها را با یکدیگر تلفیق کنند و بخش‌های اضافه را حذف کنند. با اینکه خیلی از مردم ترجیح می‌دهند عکس‌ها 20 تا 30 درصد همپوشانی داشته باشند، ترجیح خود من برای بدست آوردن بهترین نتیجه 50 درصد است.

تجهیزات مورد نیاز

1- دوربین دیجیتال:

از نظر نوع دوربین، شما با هر دوربین دیجیتالی که توانایی قفل کردن شاتر، دیافراگم و حساسیت را داشته باشد می‌توانید تکنیک عکاسی پانوراما را اجرا کنید. اما بهتر است از دوربینی استفاده کنید که توانایی کنترل دستی آن را هم داشته باشید. (مانند دوربین های DSLR)

2- لنز:

به نظر من لنزهای زوم بهترین انتخاب برای عکاسی پانوراما هستند. البته شما می‎‌توانید با استفاده از لنزهای فیکس هم عکس پانوراما بگیرید، اما امکان تغییر فاصله کانونی دوربین دست شما را بازتر خواهد کرد. داشتن یک لنز زوم در شرایطی که آزادی حرکت زیادی ندارید خیلی بیشتر به شما کمک می‌کند؛ مانند  اگر از دوربین dslr استفاده می‌کنید، می‌توانید از هر لنز وایدی مثل 18-55 یا 18-200 استفاده کنید. خود من از لنز نیکون 24-70 میلیمتر f/2.8G برای اکثر عکس‌های خودم استفاده می‌کنم و از کیفیت آن نیز رضایت دارم.

بیشتر بخوانیم : اصطلاحات عکاسی (بخش اول)

3- فیلتر:

توصیه می‌کنم برای عکاسی پانوراما از هیچ فیلتری استفاده نکنید. البته داشتن یک فیلتر شفاف (UV یا محافظ) تا زمانی که کناره‌های تصویر را تیره نکند مشکلی ندارد؛ اما اکیدا توصیه می‌کنم که از فیلترهای پولاریزه دایره‌ای استفاده نکنید. این فیلترها تصویر شما را مانند عکس زیر خراب می‌کنند.

 

4- سه پایه:

استفاده از سه پایه ضروری نیست اما طبق تجربه شخصی خودم توصیه می‌کنم برای داشتن نتایج دقیق‌تر و بهتر حتما از سه پایه استفاده کنید. می‌توانید از هر سه پایه محکمی که می‌خواهید استفاده کنید اما باید مطمئن شوید که هد سه پایه به اندازه کافی منعطف است و می‌توانید به راحتی آن را حرکت دهید. در نظر داشته باشید که بال هد ها برای این کار چندان مناسب نیستند و بهتر است از یک پن هد استفاده کنید.

5- ریموت شاتر:

استفاده از ریموت کنترل نیز ضروری نیست اما برای داشتن عکس‌های بدون لرزش می‌توانید از آن کمک بگیرید.

تنظیمات دوربین

قبل از اینکه نسبت به گرفتن عکس‌های پانوراما اقدام کنید، باید برخی از تنظیمات دوربین خودتان را تغییر دهید. تنظیماتی که من استفاده می‌کنم به شرح زیر هستند:

• عکاسی با استفاده از حالت «Manual»:

مهم‌ترین نکته در عکاسی پانوراما تثبیت نوردهی است. صرف نظر از اینکه ممکن است برخی از قسمت‌های عکس شما خیلی تاریک یا خیلی روشن باشند، در تمامی عکس‌ها باید از یک مقدار نوردهی ثابت استفاده کنید. به همین خاطر من همیشه از حالت دستی یا منوآل برای عکاسی استفاده می‌کنم تا کوچک‌ترین تغییری در نوردهی عکس‌ها به وجود نیاید.

• تنظیم لنز روی فوکوس دستی:

اگر از دوربین DSLR استفاده می‌کنید، فوکوس لنز خودتان را روی یک شی در دوردست (بی‌نهایت یا نزدیک به بی‌نهایت) تنظیم کنید و سپس آن را روی حالت فوکوس دستی قرار دهید. فوکوس دوربین در تمام عکس‌هایی که می‌گیرید باید ثابت باشد.

• ایزو (حساسیت سنسور):

مطمئن شوید که گزینه تنظیم خودکار ایزو (Auto ISO) خاموش باشد و مقدار ایزو را هم روی پایین ترین مقدار دوربین که معمولا 100 یا 200 است تنظیم کنید.

پیشنهاد مقاله : اصطلاحات عکاسی (بخش دوم)

• دیافراگم و سرعت شاتر:

در عکاسی پانوراما باید تمام قسمت‌های تصویر در فوکوس باشند و به همین خاطر باید مراقب باشید که دیافراگم به گونه‌ای تنظیم شده است که تمامی عناصر تصویر از جمله پیش زمینه در فوکوس هستند. بسته به فاصله کانونی لنز شما باید دیافراگم را حداقل روی f/8 یا f/10 تنظیم کنید. پس از تنظیم دیافراگم سرعت شاتر را هم براساس عددی که نورسنج دوربین نشان می‌دهد تنظیم کنید.

• نورسنجی:

نورسنجی را براساس تاریک‌ترین یا روشن‌ترین نقطه تصویر انجام ندهید و سعی کنید یک نقطه میانگین پیدا کنید و سرعت شاتر را برای تمام عکس‌ها براساس آن تنظیم کنید. چند عکس نمونه بگیرید و مطمئن شوید که عکس‌ها خیلی روشن و یا خیلی تیره نیستند. اگر با این مبحث آشنا نیستید، حتما آموزش نورسنجی را در نظر داشته باشید.

 

• فاصله کانونی لنز:

لنزهای التراواید و واید با فاصله کانونی کمتر از 24-28 میلیمتر روی حسگرهای فول فریم FX و کمتر از 16-18 میلیمتر روی حسگرهای کراپ DX مشکلاتی مثل اعوجاج دارند و به همین خاطر هم‌تراز کردن و به هم چسباندن این عکس‌ها خیلی سخت است. من وقتی که با فاصله کانونی 24 میلیمتر عکاسی می‌کنم به خوبی این مشکل را مشاهده می‌کنم. خوشبختانه با استفاده از نرم افزارهای ویرایش مثل لایتروم به راحتی می‌توان این مشکلات را رفع کرد. اما در صورتی که نخواهید از این نرم افزارها استفاده کنید، باید عکاسی در فاصله کانونی 24 میلیمتر را فراموش کنید. تجربه من استفاده از فاصله کانونی بین 28 تا 50 میلیمتر برای دوربین های فول فریم و 18 تا 35 میلیمتر برای دوربین های کراپ است.

• عکاسی با فرمت RAW:

من همیشه توصیه می‌کنم برای تمام سبک‌های عکاسی، از فرمت خام RAW استفاده کنید

• وایت بالانس:

هنگامی که با فرمت RAW عکاسی می‌کنید وایت بالانس یا تراز سفیدی را روی Auto تنظیم کنید. در صورت نیاز بعدا می‌توانید آن را تغییر دهید.