شادی قدیریان عکاس معاصر ایرانی
در این پست از مجموعه‌پست‌های معرفی عکاس، به یک عکاس داخلی با سیاقی منحصربه‌فرد می‌پردازیم. شادی قدیریان (۱۳۵۳) هم در داخل کشور و هم خارج از آن شهرت فراوانی دارد و در آثارش عمدتاً به مسائلی می‌پردازد که زنان در بسیاری از نقاط جهان با آن‌ها رو در رو هستند: سانسور، محدودیت، موانع خودشکوفایی و تقابل سنت و مدرنیته. قدیریان تا به امروز نمایشگاه‌های فراوانی برگزار کرده است که برخی از آن‌ها عبارتند از: «خارج از فوکوس» (۱۳۷۴)، «قاجار» (۱۳۷۸)، «پرس فتوی من»، «مثل هر روز» (۱۳۷۹)، «رنگین باش» (۱۳۸۰)، «غرب از شرق» (۱۳۸۳)، «کنترل + آلت + دیلیت» (۱۳۸۵)، «هیچ، هیچ» (۱۳۸۷)، «مربع سفید» (۱۳۸۷) و «شاپرک خانم» (۱۳۹۰).
شادی قدیریان | بدون عنوان | قجر | ۱۳۷۷ | چاپ دیجیتال | ۷۰×۱۰۰ سانتی‌متر
عکسی دیگر از مجموعه قاجار.
در تحلیل آثار شادی قدیریان می‌توان گفت که او در چیدمان‌هایش (درواقع عکس‌های صحنه‌پردازی‌شده‌اش)، واقعیت را از دریچه ذهن هنرمندی با دغدغه هویت ملی و جنسیتی نمایش می‌دهد و در پی آشکارسازی و نمایش کلیشه‌هایی است که زنان در طول زندگی‌شان با آن‌ها درگیر هستند.
پیشنهاد مقاله : شیرین نشاط: هنرمندی خلاق با نگاهی عمیق به هویت و زنانگی
فعالیت هنری شادی قدیریان از سال ۱۳۷۶ با شرکت در چندین نمایش گروهی آغاز شد و اولین نمایش انفرادی‌اش در سال ۱۳۷۸ با مجموعه عکس «قاجار» در گالری گلستان رقم خورد؛ مجموعه‌ای که در سال ۱۳۷۹ در دانشگاه گیلدهال لندن و در سال ۱۳۹۱ در موزه‌ی ویکتوریا و آلبرت لندن نیز به نمایش عموم گذاشته شد. مخاطب در این عکس‌های سیاه‌وسفید با زن‌هایی مواجه است که پوشش سنتی دوران قاجار را به تن دارند، اما چیدمان محیط و وسایل نامرتبط با فضای تاریخی اثر (قوطی پپسی، تلویزیون، بوم، جاروبرقی یا روزنامه‌ای امروزی با تاریخ خلق اثر)، سوژه تصویر و در پی آن مخاطب را مابین سنت و مدرنیته و گذشته و امروز سرگردان می‌کند. اما قصه به این‌جا ختم نمی‌شود. این زن‌ها درواقع نشانه‌هایی از تحولات فرهنگی و تلاش برای کسب آگاهی و پیشرفت را به نمایش می‌گذارند. این صراحت آشکار در نمایش دوگانه‌های فرهنگی، اگرچه با نقد تقلیل اثر به تصویری با خوانش مستقیم مواجه است، اما برای مخاطب شرقی دهه هفتاد و سپس مخاطب غربی ناآشنا با فرهنگ ایران، جذابیت بصری و معنایی ویژه‌ای ایجاد کرده است. ویژگی‌ای که تا حدودی پیوسته کلیت آثار بصری قدیریان را تحت تأثیر خود قرار داده است.
از مجموعه مثل هر روز. این مجموعه با ۱۷ عکس، نمایشگر نیم‌تنه یک زن در مرکز تصویر و پس‌زمینه‌ای سفید بود. زنی بی‌هویت و بی‌چهره که صورت و بدنش با چادری رنگین و طرح‌دار (چادرنماز با طرح‌ها و رنگ‌های متفاوت) پوشانده شده و در مقابل صورت هر سوژه، یک وسیله آشپزخانه مثل اتو، رنده، جاروی دستی، قوری، ماهیتابه، دستکش لاستیکی، کفگیر، فنجان و… قرار گرفته‌است؛ وسایلی که به‌جای زن، سوژه و هویت اصلی هر تصویر محسوب می‌شوند. خانم قوری، خانم ماهیتابه و… انگار که زن چیزی جز این‌ها نیست.
شادی قدیریان | خانمِ پروانه (۶) | ۱۳۹۰ | چاپِ آرکایوالِ رنگدانه‌ایِ دیجیتال | ۷۰×۱۰۰ سانتی‌متر
از مجموعه «شاپرک خانوم» که سال ۱۳۹۰ در گالری راه ابریشم با الهام از نمایشنامه «شاپرک خانوم» بیژن مفید به نمایش گذاشته شد.
در این مجموعه، ۱۵ عکس سیاه‌وسفید در پشت قاب‌های شیشه‌ای، نمایشگر تصویر زنی هستند که در تاریکی، نشسته بر روی پله، ایستاده مقابل پنجره یا زیر روزن سقف، در فضایی گاه مینیمال و گاه کاملاً رئال، روی ورودی نور تار می‌تند. انگار شاپرک خانم قصه، خودش تبدیل به عنکبوت شده و در حال تنیدن تار باشد.
شادی قدیریان | بدون عنوان | مثل هر روز | ۱۳۸۰ | سی. پرینت | ۱۸۳×۱۸۳ سانتی‌متر
عکسی دیگر از مجموعه مثل هر روز. عنوان این مجموعه ربط مستقیمی دارد به کارهای روتین یک زن خانه‌دار. قدیریان مشخصاً منتقد نقشی است که عرف جامعه برای مقام زن قائل است.
دو عکس از مجموعه «هفت‌سنگ»
عنوان این نمایشگاه شادی قدیریان که مهرماه ۱۴۰۲ در گالری راه ابریشم برگزار شد، از بازی قدیمی ایرانی به اسم «هفت‌سنگ» برداشته شده است. ویژگی مشترک بین این بازی و عکس‌های قدیریان، تعداد هفت عددی عکس‌ها و حضور ابژه سنگی بزرگ در آن‌ها است که در شش قطعه عکس فتومونتاژ شده است. سنگ در این عکس‌های صحنه‌پردازی‌شده درست در جایی قرار گرفته که سوژه انسانیِ قدیریان نیز حضور دارد.
در هر حال ما در این چیدمان منحصربه‌فرد با شکلی از زیست فردی انسان مدرن طبقه متوسطی روبه‌رو هستیم که در خصوصی‌ترین فضای زندگی‌اش دیده می‌شود؛ یعنی خانه، که اشاره به خلوت شخص دارد، جایی که انسان با خود و افکارش تنهاست. حضور آدم‌هایی منفرد که در یک فضای سرد و تاریک با نگاهی گنگ و خیره، انگار که منجمد شده باشند.
- لنزوکم
- 1403-10-11
- 102 بازدید