معرفی و بررسی دقیق حالت های دوربین عکاسی

بدون داشتن درک صحیحی و مناسبی از حالت های دوربین عکاسی، ثبت عکس‌های زیبا و باکیفیت امکان ندارد. فرقی ندارد که یک عکاس حرفه‌ای باشید و یا اینکه غیرحرفه‌ای هستید و به‌تازگی عکاسی را شروع کرده‌اید، باید بدانید که تمام حالت‌ های دوربین عکاسی چطور کار می‌کنند و چطور باید از آن‌ها استفاده کرد.

حالت های دوربین عکاسی دیجیتال چیست؟

حالت های دوربین دیجیتال پارامترهای مختلف مربوط به نوردهی را تنظیم می‌کنند. این پارامترها به‌خصوص شامل سرعت شاتر، دیافراگم و ISO می‌شود. انتخاب ترکیبی مناسبی برای مقادیر این پارامترها می‌تواند نتایجی کاملاً خاص به همراه داشته باشد. برخی از این حالت‌ها نوردهی دوربین را به‌صورت کاملاً خودکار انجام می‌دهند، ولی برخی دیگر برای کنترل دستی این تنظیمات کاربرد دارند.

سال‌ها پیش، چیزی به نام حالت های دوربین عکاسی وجود نداشت و همه چیز دستی (Manual) بود. عکاس‌ها باید دیافراگم، سرعت شاتر و حتی فیلم مناسب برای عکاسی را انتخاب می‌کردند. برای اندازه‌گیری مقدار نور موجود در محیط، باید دستگاه‌های مختلفی را با خود حمل می‌کردند که نور را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات نوردهی را در اختیار آن‌ها می‌گذاشت. سپس، تنظیمات دوربین را بر اساس این اطلاعات تنظیم می‌کردند. در سال ۱۹۳۸، شرکت کداک (Kodak) دوربینی را معرفی کرد که دستگاه اندازه‌گیری نور را در خودش تعبیه کرده بود. در سال ۱۹۶۲، یک شرکت ژاپنی به نام Topcon اولین دوربین SLR را ساخت که نور وارد شده به داخل لنز را اندازه‌گیری می‌کرد. با استفاده از این دوربین‌ها، دیگر نیازی نبود که عکاس‌ها ابزارهای مختلف اندازه‌گیری نور را با خود حمل کنند، چرا که خود دوربین این کار را انجام می‌داد. سال‌ها بعد، حالت‌های «اتوماتیک» دوربین‌ها وارد بازار شد که به‌صورت خودکار نور وارد شده به لنز را اندازه‌گیری کرده و بر همان اساس، پارامترهای نوردهی را به‌خوبی تنظیم می‌کرد.

 

امروزه، تقریباً تمام دوربین‌‌ها حالت های مختلفی برای عکاسی دارند که از آن‌ها می‌توان برای شرایط مختلف استفاده کرد. بیشتر دوربین‌ها یک حالت اتوماتیک هم دارند که تمام کارها را خودش انجام می‌دهد و بسیار ساده است. ولی با این حال، دوربین‌های پیشرفته‌‌تر به حالت‌های مختلفی مجهز هستند که به عکاس‌ها اجازه می‌دهد نوردهی را هم به صورت دستی و هم به صورت اتوماتیک کنترل کنند.

انواع حالت های دوربین عکاسی

در میان تمام حالت های دوربین عکاسی، ۴ مورد اهمیت بیشتری داشته و بسیار متداول‌تر است:

• Program (P)
• Shutter Priority (Tv)یا (S) – اولویت شاتر
• Aperture Priority (Av) یا (A) – اولویت دیافراگم
• Manual (M) – دستی

حالت Program

در حالت Program، دوربین اندازه‌ی دیافراگم و سرعت شاتر را به صورت خودکار و با توجه به مقدار نوری که وارد لنز می‌شود،‌ برای شما انتخاب می‌کند. اگر کاملاً مبتدی هستید و یا اینکه فرصت مکث و تصمیم‌گیری برای هر شات را ندارید، این حالت برای شما مناسب است، چراکه سرعت بسیار بالایی دارد، تنها کادر را انتخاب کرده و دکمه شاتر را بزنید! دوربین در این حالت سعی می‌کند تعادل مناسبی بین اندازه دیافراگم و سرعت شاتر ایجاد کند. انتخاب این مقادیر به نور محیط بستگی خواهد داشت. اگر دوربین را به سمت یک محیط روشن بگیرید، اندازه دیافراگم به صورت خودکار افزایش پیدا می‌کند و سرعت شاتر هم بیشتر می‌شود. هنگام عکاسی در محیط‌های تاریک‌تر نیز اندازه دیافراگم کاهش پیدا می‌کند تا دوربین بتواند سرعت شاتر را همچنان به اندازه کافی بالا داشته باشد. اگر مقدار نور محیط باز هم کافی نباشد، دیافراگم لنز روی کم‌ترین اندازه (بالاترین عدد دیافراگم؛ هرچه عدد بالاتر باشد، دیافراگم بسته‌تر است) تنظیم شده و سرعت شاتر هم کاهش پیدا می‌کند تا بالاخره دوربین به نوردهی مناسبی دست پیدا کند.

 

حالت Shutter Priority  – اولویت شاتر

حالت اولویت با شاتر در دوربین ممکن است با نماد (Tv)  یا  (S)نمایش داده شود. همان‌طور که از نام آن می‌توان حدس زد، در این حالت شما خودتان سرعت شاتر را انتخاب کرده و دوربین اندازه دیافراگم را به همان نسبت و بر اساس نوری که از لنز عبور می‌کند، انتخاب می‌کند. انتخاب این حالت برای زمانی مناسب است که می‌خواهید حرکات اجسام را به تصویر بکشید (حالت محو شدگی) و یا اینکه با سرعت بالایی عکاسی کرده و اجسام در حال حرکت را به شکل ثابت به تصویر بکشید. اگر نور محیط زیاد باشد، دوربین به صورت خودکار عدد بالاتری را برای اندازه‌ی دیافراگم انتخاب می‌کند. هرچه عدد دیافراگم بزرگ‌تر باشد، مقدار نوری که وارد لنز می‌شود کمتر خواهد بود. از سوی دیگر، اگر نور به مقدار کافی در صحنه وجود نداشته باشد، دوربین مقادیر کمتری را برای دیافراگم انتخاب می‌کند که باعث می‌شود نور بیشتری وارد لنز شود. بنابراین، در حالت اولویت با شاتر، اندازه‌ی شاتر ثابت می‌ماند (به همان میزانی که شما انتخاب می‌کنید)، ولی اندازه دیافراگم بسته به شرایطی محیطی به صورت خودکار تغییر می‌کند. به همین خاطر، شما کنترلی روی عمق تصویر نخواهید داشت. چراکه کنترل آن را به عهده‌ی دوربین گذاشته‌اید.

 

 

استفاده از این حالت را نیز خیلی توصیه نمی‌کنیم چراکه ریسک عدم تعادل در نوردهی را به همراه دارد. شاید از خودتان بپرسید که چرا. به این خاطر که اگر مقدار نور محیط کافی نباشد و ما سرعت شاتر را خیلی بالا تنظیم کنیم، نوردهی عکس ما محدود به دیافراگم/سرعت لنز ما خواهد بود. برای مثال، اگر حداکثر مقدار دیافراگم لنز ما F/4.0 باشد، دوربین نمی‌تواند دیافراگم را از این عدد باریک‌تر کند، ولی ما همچنان با سرعت شاتر بالایی عکاسی خواهیم کرد. در نتیجه، عکس ما نوردهی کافی نخواهد داشت و تاریک خواهد بود. بر همین اساس، اگر در محیط‌های خیلی پر نور سرعت شاتر خیلی آهسته‌ای را انتخاب کنیم، عکس شما بیش از اندازه روشن و پرنور خواهد بود.

 

حالت Aperture Priority  – اولویت دیافراگم

حالت اولویت با شاتر در دوربین ممکن است با نماد (AV)  یا  (A)نمایش داده شود. در این حالت، شما اندازه دیافراگم را به صورت دستی انتخاب می‌کنیم و دوربین بر همان اساس سعی می‌کند سرعت شاتر مناسبی را انتخاب کند تا عکس نوردهی مناسبی پیدا کند. در حالت اولویت با دیافراگم شما کنترل بیشتری روی سوژه و عمق عکس خواهید داشت. برای مثال می‌توانید پس‌زمینه را شفاف و یا محو کنید. اگر نور محیط زیاد باشد، دوربین سرعت شاتر را افزایش می‌دهد. اگر در محیط‌های کم‌نور عکاسی کنید، دوربین سرعت شاتر را به‌صورت خودکار کاهش می‌دهد. بنابراین، در این حالت هیچ ریسکی بابت نوردهی بیش از حد و یا خیلی کم تصویر متوجه شما نخواهد بود. چراکه انعطاف‌پذیری دوربین روی سرعت شاتر بسیار بیشتر است. سرعت شاتر معمولاً‌ بین ۳۰ ثانیه تا ۱/۴۰۰۰ (شاید هم حتی ۱/۸۰۰۰ در برخی دوربین‌ها) متغیر است. بنابراین، تمام عکس‌های شما احتمالاً نوردهی مناسبی خواهند داشت.

توصیه ما این است که بیشتر اوقات از حالت اولویت دیافراگم استفاده کنید. چراکه کنترل بیشتری روی عمق تصویر خواهید داشت و نوردهی تصویر هم کماکان مناسب خواهد بود. سیستم اندازه‌گیری و تنظیم نور در بیشتر دوربین‌های امروزی عملکرد خیلی خوبی دارد و جای نگرانی بابت نور عکس خود نخواهید داشت.

حالت دستی – Manual Mode

همان‌طور که از نام این حالت هم می‌توان حدس زد، در این حالت شما مسئول انتخاب دستی سرعت شاتر و اندازه دیافراگم هستید. در این حالت، شما می‌توانید برای هرکدام از این دو متغیر، هر اندازه‌ای که می‌خواهید را انتخاب کنید و به عبارت دیگر، مسئولیت کنترل نوردهی عکس را کاملاً خودتان به عهده بگیرید. انتخاب این حالت برای مواقع خاصی توصیه می‌شود که دوربین قادر به اندازه‌گیری صحیح مقدار نور نیست. برای مثال، اگر در یک محیط بسیار روشن عکاسی می‌‌کنید، دوربین ممکن است نور را به اشتباه اندازه‌گیری کرده و در نتیجه مقادیر شاتر و دیافراگم را به اشتباه تنظیم کند. در نتیجه، عکس شما یا خیلی کم‌نور و یا خیلی پرنور می‌شود.

استفاده از حالت Manual برای مواقعی که می‌خواهید در تمام عکس‌ها ثبات داشته باشید نیز مناسب است. اگر می‌خواهید که اندازه دیافراگم و سرعت شاتر در تمام عکس‌ها یکسان باشد، باید از این حالت استفاده کنید. برای مثال، اگر قصد ثبت چند عکس و ترکیب آن‌ها در غالب یک عکس پانوراما را داشته باشید، بهتر است که مقادیر فوق در تمام عکس‌ها ثابت و یکسان باشد. در غیر این صورت، بخش‌هایی از تصویر پانوراما شما تاریک‌تر و بخش‌هایی هم روشن‌تر خواهد بود (شاید هم عمق تصویر در بخش‌هایی تفاوت داشته باشد!). ولی اگر سرعت شاتر و اندازه دیافراگم را خودتان تنظیم کرده باشید، تمام عکس‌ها نوردهی یکسانی خواهند داشت. به صورت کلی، استفاده از این حالت بیشتر به عکاس‌های حرفه‌ای توصیه می‌شود و اگر مبتدی هستید، بهتر است آن را انتخاب نکنید.

حالت های دوربین عکاسی را از کجا تنظیم کنیم؟

دکمه (دایل – Dial)‌ تنظیم حالت‌های عکاسی معمولاً‌ در تمام دوربین‌های حرفه‌ای و یا نیمه‌حرفه‌ای کاملاً مشخص است. این دکمه معمولاً‌ به شکل یک دایل گرد و قابل چرخش است که نام حالت‌های مختلف روی آن درج شده است.

در دوربین‌های DSLR برند نیکون (Nikon)، این علامت‌ها شامل «M»، «P»، «S» و «A» می‌شود.

 

 

ولی در دوربین‌های برند کانن (Canon)، از «M»، «P»، «Tv» و «Av» استفاده شده است.

 

برای تنظیم ISO چه‌کار کنیم؟

در بیشتر دوربین‌های DSLR، تنظیمات ISO با تغییر حالت های دوربین عکاسی تغییر نمی‌کند. بنابراین می‌توانید آن را به صورت دستی انتخاب کنید. اگر تمایلی به این کار ندارید و یا اینکه اطلاعات کافی ندارید،‌ می‌توانید از حالت Auto ISO برای تنظیم خودکار ISO استفاده کرده و سپس حداکثر اندازه ISO را ۸۰۰-۱۶۰۰ انتخاب کنید. حداقل سرعت شاتر را هم می‌توانید روی ۱/۲۰۰^th ثانیه تنظیم کنید. اگر احساس می‌کنید که Noise تصویر زیاد است، حداکثر مقدار ISO را کاهش دهید. اگر دوربین شما حالت Auto ISO ندارد، حداقل میزان ISO را انتخاب کنید و اگر محیط خیلی کم‌نور بود، مقدار آن را افزایش دهید.

سایر حالت های دوربین عکاسی چه کاربردی دارند؟

خیلی از دوربین‌های DSLR سطح مبتدی و یا نیمه‌حرفه‌ای حالت‌های عکاسی مختلفی مانند «Portrait«،‌ «Landscape»، «Macro»، «Sports» یا «Night» هم دارند، اسم و تنوع آن‌ها بستگی به مدل دوربین شما خواهد داشت. اما آیا شناخت این حالت‌ها چندان اهمیت دارد؟ به نظر ما خیر. به خاطر دلایل زیر، در این مقاله به بررسی این حالت‌ها نپرداختیم.

• تمام این حالت‌ها در واقع ترکیبی از همان ۴ حالت اصلی، به‌علاوه‌ی برخی تنظیمات دیگر دوربین هستند.
• این حالت‌ها در دوربین‌های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد. بنابراین نباید به استفاده از آن‌ها عادت کنید. اگر مدل دوربین عکاسی خود را عوض کرده و یا یک دوربین حرفه‌ای تهیه کنید، هنگام عکاسی به مشکل برخواهید خورد.
• بهتر است اصول کلی عکاسی را یادگرفته و با استفاده از آن‌ها عکاسی کنید. استفاده از حالت‌های پیش‌فرض هیچ کمکی به پیشرفت شما در عکاسی نمی‌کند.