چطور از آثار تاریخی عکسهای حرفه ای بگیریم؟

عکاسی از بناهای تاریخی

 

 

مطالعه تاریخچه ابنیه قبل از عکاسی

یکی از نکات مهم برای عکاسی از آثار تاریخی مطالعه تاریخچه بنا است. قبل از حرکت بسمت موقعیت عکاسی حتما راهنمای تاریخچه بنای مدنظر را مطالعه کنید. مطالعه گذشته و تاریخ بنا کمک می کند ایده های جدید برای عکاسی داشته باشید و عکسهایی مرتبط با تاریخچه بنا از بخشهای مختلف ثبت کنید.

شاید برای ثبت عکسی ویژه با مفهومی خاص نیاز باشد در زمان خاصی عکاسی کنید. فراموش نکنید هر چه اطلاعات شما از بنای مورد نظرتان بیشتر باشد عکسهای شما روایت بهتری از تاریخ آن خواهد داشت. مطالعه کمک می کند مجموعه عکسی جذاب و ماندگار از بنای تاریخی تهیه کنید و اطلاعات مفیدی از عکسها برای مخاطبان خود بنویسید.

تجهیزات مورد نیاز برای عکاسی از بناهای تاریخی

عکاسی معمول از بناهای تاریخی را با هر دوربینی، حتی دوربین موبایل هم مقدور هست. اما از آنجا که عکسهای ابنیه تاریخی بسیار ارزشمند هستند بهتر است از تجهیزات حرفه ای برای خلق آثاری ماندگار استفاده کنید.

دوربین، لنز مناسب، سه پایه عکاسی اصلی ترین تجهیزات برای عکاسی از بناهای تاریخی هستند. یک دوربین فول فریم ترجیحا برند نیکون که داینامیک بیشتری در اختیار شما قرار می دهد گزینه مناسب تری است.

 

 

لنز مناسب برای عکاسی از بناهای تاریخی

در انتخاب لنز باید دقت بیشتری کنید و از لنزهایی که اعوجاج و مشکلات پرسپکتیو دارند استفاده نکنید. این لنزها خطوط صاف موجود در فضاهای معماری را بصورت منحنی یا کروی ثبت می کنند. اما این قانون را نباید برای همه ی عکسهای معماری در نظر گرفت. گاهی اوقات برای ثبت یک عکس خلاق و حیرت انگیز حتی می توانید حتی از لنز فیش آی استفاده کنید. لنزهای فیش آی زاویه دید ۱۸۰ درجه ای دارند و عکسها را کاملا کروی ثبت می کنند. با استفاده از این لنز می توانید عکسهای تمام نما از فضاهای معماری داخلی تهیه کنید.

اما یک لنز وایدِ با کیفیت با امکان زوم بهترین گزینه برای شما خواهد بود. ۲۴-۱۴ نیکون لنز با کیفیت اما گرانقیمتی است که کیفیت بالاتری در اختیار شما قرار می دهد. لنزهای واید کمک می کنند فضای عریض تری از داخل بناهای تاریخی را در کادر خود بگنجانید.

ابزار بعدی سه پایه دوربین است که در عکاسی حرفه ای غیرقابل انکار است. سه پایه از لرزش احتمالی دوربین جلوگیری کرده و کمک می کند عکسهایی شارپ بگیرید. فضای داخلی خیلی از بناهای تاریخی گاها تاریک و یا کم نور است. با اینکه استفاده از فلاش هم در این فضاها ممنوع است اما نتیجه مناسب هم نخواهد داشت. در این شرایط استفاده از سه پایه کمک می کند با استفاده از تکنیک نوردهی طولانی عکسهایی با نور مناسب بگیرید.

 

 

زمان مناسب برای عکاسی از ابنیه تاریخی

یکی دیگر از نکات مهم برای عکاسی از بناهای تاریخی اختصاص زمان مناسب برای اینکار است. اگر قصد دارید عکسهای حرفه ای از آثار معماری و بناهای تاریخی بگیرید حتما برنامه ریزی قبلی داشته باشید. اگر با بنای وسیع و فضاهای متنوع مثل بناهای پاسارگاد روبرو هستید پیشنهاد می کنم کل روز را برنامه ریزی کنید. ساعتهای ابتدایی و انتهایی روز که نور ملایم و جذابتری وجود دارد از فضاهای خارجی عکاسی کنید و ساعات میانه روز را به لوکیشن های داخلی اختصاص دهید. عکاسی در شب از بعضی بناها هم جذاب خواهد بود. بناهای تاریخی که خارج از شهرها و در فضای باز قرار دارند بهترین سوژه برای عکاسی در شب هستند. ترکیب آسمان پرستاره با بنای تاریخی که از نورپردازی برخوردار است جذاب ترین ایده برای شما خواهد بود.

 

حتما قبل از عکاسی از موقعیت طلوع و غروب خورشید مطلع شوید. این موضوع کمک می کند ایده های خود را به درستی و به موقع اجرا کنید. برای مثال اگر بخواهید خورشید را به شکل ستاره در بخشی مهم از یک بنا قرار دهید یا بخواهید عکسی ضد نور از نمای یک بنا ثبت کنید باید از موقعیت و زمان طلوع و غروب خورشید مطلع باشید.

شرایط آب و هوایی روز عکاسی را قبلا بررسی کنید. روزهای کاملا ابری زمان مناسبی برای عکاسی از بناهای تاریخی نیست. در این شرایط رنگها کاملا سرد و عکسها کم کنتراست ثبت می شوند. از طرفی روزهای بارانی هم زمان مناسبی برای عکاسی از سوژه های معماری نیست.

 

 

ترکیب بندی عکسهای ابنیه تاریخی

یکی دیگر از نکات مهم در عکاسی حرفه ای ترکیب بندی اصولی است. ترکیب بندی صحیح در عکاسی معماری و آثار تاریخی هم بسیار مهم است. استفاده از قواعد و اصول ترکیب بندی کمک می کند عکسهایی جذاب از معماری بناها ثبت کنید. در عکاسی ابنیه تاریخی از تکنیکهای مختلف ترکیب بندی می توانید استفاده کنید. قوانین نسبت طلایی، تقارن، قاب در قاب، یک سوم همگی در عکاسی معماری کاربرد دارند و کمک می کنند عکسهایی حرفه ای تر تهیه کنید.

از قاب های شلوغ پرهیز کنید و کادرهای عمودی و افقی را در عکسهایتان امتحان کنید. گاهی چشم پوشی از قواعد ترکیب بندی نتایج متفاوتی بهمراه دارد. از ساختارشکنی در ترکیب بندی عکسها نترسید و زوایای مختلف یک کادر جذاب را امتحان کنید. از بافت ها و طرح نگاره ها عکسهای کادر بسته و انتزاعی تهیه کنید. عکسهای مینیمال از ترکیب بخشی از یک بنا با آسمان آبی بگیرید و کنتراست رنگی ایجاد کنید.

 

تنظیمات مناسب دوربین برای عکاسی از ابنیه تاریخی

تنظیمات دوربین برای نورسنجی عکسهای معماری قانون ثابتی ندارد. تنظیمات دیافراگم و سرعت شاتر بسته به شرایط نوری و ایده های شما متفاوت است. گاهی برای کنترل نور و عمق میدان بیشتر از دیافراگم بسته استفاده می کنید و گاهی در شرایط کم نور مجبورید از دیاف های کاملا باز استفاده کنید.

باید تسلط کافی بر نورسنجی در شرایط مختلف نوری را داشته باشید. اگر قصد داشتید یک سوژه را با کم کردن عمق میدان برجسته کنید از دیافراگم باز استفاده کنید. دیافراگم های ۴ تا ۶ گزینه مناسبی برای این عکسها هستند. اما طبق تحقیقات سایت معتبر Depreview بهترین شارپنس در اکثر لنزها محدوده ۸ تا ۱۱  دیافراگم است. سعی کنید در شرایط نوری نرمال عکسهایتان را در این محدوده دیافراگم ثبت کنید.

 

 

تکنیک های عکاسی از بناهای تاریخی

برای عکاسی از آثار معماری قدیمی تکنیکهای عکاسی مختلفی را می توانید استفاده کنید. استفاده از این تکنیک ها گاهی اجباری و گاهی برای تهیه عکسهای خلاق است.

حالا چرا اجباری؟ در عکاسی از فضاهای داخلی بناها که گاها کم نور هستند مجبورید از تکنیک نوردهی طولانی استفاده کنید. گاهی اوقات هم عکاسی در روزهای آفتابی با کنتراست شدید همراه است. برای تعدیل تاریکی و روشنی های عکس لازمست از تکنیک اچ دی آر استفاده کنید.

تکنیک پانوراما یکی از شیوه های کاربردی برای خلق عکسهای فوق عریض است. استفاده از این تکنیک در فضاهای داخلی معماری نتایج جالبی به همراه دارد. گاهی اوقات با در اختیار داشتن یک لنز کاملا واید هم نمی توانید تمام فضای یک بنای معماری را در یک عکس بگنجانید. در این شرایط با استفاده از تکنیک پانوراما و ثبت عکسها متوالی می توانید یک عکس فوق عریض داشته باشید.

ضد نور یا سیلوئت یکی دیگر از تکنیک های جذاب برای عکاسی از نماهای معماری است. برای ثبت عکسهای ضدنور باید زمان شناس بوده و با نورسنجی این عکسها آشنا باشید. فرم های خاص برای خلق عکسهای سیلوئت را شناسایی کنید و در زمان مناسب اقدام به عکاسی کنید.

 

 

نکات مهم برای عکاسی از بناهای تاریخی

• از تجهیزات با کیفیت برای عکاسی از ابنیه تاریخی استفاده کنید.
• قبل از عکاسی حتما در مورد مکان مورد نظر تحقیق و مطالعه کنید.
• برای عکاسی از فضای مورد نظر برنامه ریزی داشته باشید.
• سعی کنید روزهایی را برای عکاسی انتخاب کنید که گردشگران کمتری حضور دارند.
• ساعات طلایی روز بهترین زمان برای عکاسی از نماهای خارجی بناها است.
• مجوزهای لازم برای عکاسی از بناهای تاریخی را قبلا تهیه کنید.
• در مورد شرایط آب و هوایی روز عکاسی حتما تحقیق کنید.
• زمان و موقعیت طلوع و غروب خورشید را نسبت به بنای مورد نظر بسنجید.
• قواعد ترکیب بندی را در عکسهایتان رعایت کنید اما گاهی اوقات ساختار شکن باشید.
• از تکنیک های عکاسی در شرایط مناسب استفاده کنید.
• قبل از اقدام به عکاسی بازدید کوتاهی از بخش های مختلف بنا داشته باشید.
• ایده های خود را هنگام بازدید لوکیشن تجسم کنید و در زمان مناسب اجرا کنید.
• هنگام عکاسی و استفاده از سه پایه دقت کنید به بنا آسیب نزنید.
• در ساعات مختلف روز نورسنجی متناسب با شرایط نوری را در نظر بگیرید.
• عناصر و المان های امروزی مثل اتومبیلها و گردشگران را در کادر قرار ندهید.
• از ادیت های اغراق آمیز عکسهای ابنیه تاریخی به شدت اجتناب کنید.

 

نکات مهم برای ادیت عکس ابنیه تاریخی

ادیت در عکاسی از بناهای تاریخی بخشی مهم است که باید اصولی انجام شود. اولا برای در اختیار داشتن جزئیات بیشتر در عکسهایتان از فرمت خام استفاده کنید. ثانیا سعی کنید ادیت نرمال بروی عکسها انجام دهید.

عکسهای ابنیه آثاری مستند هستند که باید واقعیات را نشان دهند. به هیچ وجه سعی نکنید در پروسه ادیت دخل و تصرفی اتفاق بیفتد. این یعنی نباید رنگهای واقعی عکس را تغییر دهید، نباید مونتاژ یا روتوش انجام شود. همه چیز عین واقعیت باید دیده شود. کافیست طراز سفیدی، نور، کنتراست و شارپنس را بطور صحیح تنظیم کنید. اما گاهی اوقات هم با حذف بخشی از گوشه های عکس (کراپ)  فضای بصری بهتری می توانید ایجاد کنید.

اهمیت عکاسی از بناهای تاریخی

ابنیه تاریخی را با ساختمان های قدیمی و چند ده ساله نباید اشتباه بگیرید. بناهای تاریخی معمولا بین یکصد سال تا چندین قرن قدمت دارند. این بناها هویت تاریخی کشور و مردمان آن هستند و با تمهیدات لازم سعی در حفظ و نگهداری آن می کنند.

اما با تمام تلاش ها و تمهیدات، دور از انتظار نیست که این بناها در اثر عوامل طبیعی دچار فرسایش و تخریب شوند. فرسایش طبیعی به مروز زمان در قسمت های بیرونی این بناها که بیشتر در معرض بارندگی، نور و باد هستند اتفاق می افتد. البته گاهی اتفاقات طبیعی باعث ویرانی یک شبه این بناها می شود، اتفاق بدی که سالها قبل در مورد اثر تاریخی ارگ بم افتاد. عکاسی از بناهای تاریخی کمک می کند واقعیات این بناها در قالب عکسهای مستند برای معرفی به آیندگان نگهداری شود. گذشته از این آرشیو این عکسها به معماران و مرمت گران این آثار کمک می کند در آینده تخریب های احتمالی را ترمیم و بازسازی کنند.

 

 

مزایا و کاربردهای عکسهای ابنیه تاریخی

عکاسی از ابنیه تاریخی دلایل و مزایای متعددی دارند که در ادامه به بخشی از آن اشاره می کنم:

• نگهداری عکسها بعنوان سندی مهم برای مرمت بناهای تاریخی
• چاپ و نگهداری کتاب آثار باستانی بعنوان اسناد تاریخی یک کشور
• چاپ در کتابهای درسی برای آشنایی نسل جدید با تاریخ کشور
• ارائه عکسها به سازمان یونسکو برای ثبت در اسناد بین المللی
• استفاده از عکسها برای تبلیغات بخش گردشگری

همانطور که اشاره شد عکاسی از بناهای تاریخی کاربردها و مزیت های مختلفی دارند. بطور مثال فرض کنید پس از تخریب بنای ارگ بم اگر عکسهایی از این اثر تاریخی وجود نداشت چطور هنرمندان معمار می توانستند اقدام به مرمت و بازسازی آن کنند. عکسهای آثار تاریخی توسط سازمان های میراث فرهنگی تهیه و بصورت مستند در کتابهای نفیس چاپ و نگهداری می شوند.

 

این عکسها هویت تاریخ و فرهنگ کشورها را در خود دارند و برای معرفی به آیندگان حفظ می شوند. عکسهای ابنیه تاریخی سندی مکتوب برای ارائه به سازمانهای بین المللی هستند تا بعنوان تمدن و فرهنگ و معماری ویژه به سایر کشورها معرفی شود.

تعدادی از بناهای تاریخی ایران

1. تخت جمشید و پاسارگاد واقع در استان فارس
2. بیستون واقع در کرمانشاه
3. چغازنبیل در شوش
4. نقش جهان در اصفهان
5. ارگ بم در کرمان
6. قلعه فلک الافلاک در لرستان
7. مسجد نصیرالملک شیراز
8. تخت سلیمان آذربایجان
9. بازار تاریخی تبریز
10. قره کلیسا در ماکو
11. گنبد سلطانیه زنجان
12. کاخ گلستان تهران
13. حمام سطان امیر احمد کاشان
14. قلعه رودخان گیلان
15. قلعه بابک در آذربایجان
16. کاخ و باغ ارم شیراز
17. مسجد سپهسالار تهران
18. کاخ سعدآباد تهران

سخن آخر

عکاسی از بناهای تاریخی و آثار باستانی به لحاظ قواعد و تکنیک ها مشابه عکاسی معماری است. اما در عکاسی از این سوژه ها نکات ظریف و مهم بیشتری باید رعایت شود. نکاتی که کمک می کند عکسهایی ارزشمند و ماندگار خلق شود.